Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ δεν έχασε λόγω των ριζοσπαστικών τομών που πρότεινε, έχασε υιοθετώντας τον «παλαιοπασοκισμό». Καταψηφίστηκε, δηλαδή, σαν Ευάγγελος Βενιζέλος στις θέσεις και σαν Γιώργος Παπανδρέου στην ρητορική δεινότητα.
Δύσκολα μπορεί να κατανοήσει κανείς τις αντιδράσεις για το κείμενο διαλόγου που κατέθεσε ο κ. Βενιζέλος. Αυτό είναι κάτι σαν το πρόγραμμα της Νέας Δημοκρατίας: όσο ευρύ απαιτείται για να κερδίσει κάποιος αναμέτρηση και τόσο γενικόλογο για να μην ξέρει μετά τι να κάνει τη νίκη.
Παρά τη γενικολογία, όμως, το κείμενο αυτό αποτελεί ένα θετικό βήμα για το πολιτικό σύστημα στο σύνολό του. Οι υποψήφιοι πολιτικοί αρχηγοί ενός μεγάλου κόμματος υποχρεώνονται να καταθέσουν θέσεις για την εκλογή τους. Εξ όσων θυμόμαστε ούτε ο κ. Καραμανλής στο συνέδριο του 1997, ούτε ο κ. Παπανδρέου το 2004, κατέθεσαν προτάσεις προς συζήτηση. Εξελέγησαν ως φορείς ιστορικών ονομάτων, ικανοί να δώσουν στο κόμμα τους την εξουσία. Και τουλάχιστον ο πρώτος το πέτυχε.
Ο κ. Παπανδρέου εκλέχτηκε το 2004 από ένα εκατομμύριο ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ, όχι επειδή κάποτε εξέφρασε ενδιαφέρουσες θέσεις για τις σχέσεις εκκλησίας και κράτους, ή για την ελληνοτουρκική προσέγγιση. Καλώς ή κακώς του έδωσαν την εντολή να κερδίσει εκλογές. Αυτή τη βασική δουλειά δεν εκπλήρωσε. Το χειρότερο μάλιστα είναι άλλο: δεν απέτυχε από θέσεις προόδου, καταψηφίστηκε με την κ. Φώφη Γεννηματά στην πρώτη γραμμή. Δεν πήρε 38,1% διότι υιοθέτησε το άρθρο 16, καταψηφίστηκε και αφού απέσυρε την πάγια θέση του. Δεν έχασε λόγω των ριζοσπαστικών τομών που πρότεινε, έχασε υιοθετώντας τον «παλαιοπασοκισμό». Καταψηφίστηκε, δηλαδή, σαν Ευάγγελος Βενιζέλος στις θέσεις και σαν Γιώργος Παπανδρέου στην ρητορική δεινότητα.
Θα ήταν πολύ διαφορετικά τα πράγματα αν ο κ. Παπανδρέου πετύχαινε την ίδια επίδοση έχοντας προοδευτική ατζέντα αντιπολίτευσης. Τότε σίγουρα ένα μεγάλο μέρος της ευθύνης για την ήττα θα βάραινε το κόμμα του που δεν μπόρεσε να εξηγήσει στους πολίτες τον εκσυγχρονιστικό του λόγο. Θα βάραινε και τους δελφίνους, οι οποίοι θα υπονόμευαν κάτι χειροπιαστό και προοδευτικό. Το ΠΑΣΟΚ δεν έχασε ούτε ως «δεξιό», ούτε ως «αριστερό». Εχασε ως θολό. Οι αμφίπλευρες διαρροές δείχνουν ότι το ΠΑΣΟΚ υπό τον κ. Παπανδρέου δεν εξήγησε τι ήταν. Ξεκίνησε ως διεύρυνση του εκσυγχρονισμού, για να καταλήξει συνέχεια του «παλαιοπασοκισμού».
Σήμερα τα πράγματα έχουν θολώσει περισσότερο. Οι περισσότεροι από εκείνους που τον στηρίζουν είναι εκείνοι που θα κλαδέψουν κάθε προοδευτικό του βήμα. Η δυναμική της αυλής του θα υπαγορεύσει την πολιτική του. Εξάλλου, αφού δεν κατάφερε να αλλάξει το ΠΑΣΟΚ έχοντας λευκή επιταγή, θα κατορθώσει τώρα με τις συνυπογραφές όλων εκείνων που απεχθάνονται τις παλιές του απόψεις;
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 3.10.2007
