Όταν όλοι ντρέπονται να εντρυφήσουν στην κακιά ιδεολογία που αρχίζει από «φ», φυσικό είναι να έχουν όλοι δυσκολίες να εφαρμόσουν την πολιτική που προκύπτει από την ιδεολογία «φ».
Το καλό είναι πως κάποιοι Έλληνες είδαν πως μοιάζει φυσιογνωμικά ο πατέρας της ιδέας του «Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος», Μίλτον Φρίντμαν. Το καλό επίσης είναι ότι κάποιοι συντοπίτες μας έμαθαν ότι υπήρξε ένας αυστριακός εμικγρές, ονόματι Φρίντριχ Χάγιεκ, ο οποίος άλλαξε τον κόσμο στο τελευταίο τέταρτο του 20ου αιώνα. Το κακό, όμως, είναι πως τυχεροί υπήρξαν ελάχιστοι, διότι η ΝΕΤ καταχώνιασε στις 2.00 τα ξημερώματα ένα θαυμάσιο ντοκιμαντέρ για την φιλελεύθερη επανάσταση. Έτσι, αποδείχθηκε για μια ακόμη φορά πως μια ολόκληρη περιοχή σκέψης είναι εξόριστη από την ελληνική πραγματικότητα κι από τον ελληνικό δημόσιο διάλογο.
Το παράδοξο στην Ελλάδα είναι πως ενώ έχουμε εξορίσει (από τα Πανεπιστήμια, τα βιβλιοπωλεία, τα ΜΜΕ συμπεριλαμβανομένης της ΝΕΤ) ένα ολόκληρο σύστημα ιδεών ταυτοχρόνως ελεεινολογούμε την … κυριαρχία του. Ενώ καταγγέλλουμε καθημερινά τον αποκαλούμενο «νεοφιλελευθερισμό» (επί μια ώρα τον δαιμονοποιούσε προχθές στην συνέντευξη τύπου ο κ. Κωνσταντόπουλος) κανείς δεν ενδιαφέρεται να μάθει τι ακριβώς πρεσβεύει. Ούτε καν οι εκδότες δεν λειτουργούν ως επιχειρηματίες. Ενώ εκδίδουν μετά χαράς οτιδήποτε προκαλεί σάλο (ποντάροντας προφανώς ότι ο θόρυβος θα πουλήσει αντίτυπα) εδώ έχουμε μια ιδεολογία που προκαλεί σάλο επί 20 έτη και κανείς δεν εκδίδει τίποτε.
Πιο παράδοξο στην Ελλάδα είναι πως έχουμε τον βασικό κορμό της φιλελεύθερης ιδεολογίας εξόριστο, εφαρμόζουμε όμως ή συζητάμε να εφαρμόσουμε τον απότοκο αυτής της ιδεολογίας: από το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, μέχρι τις αποκρατικοποιήσεις και μέχρι την νομισματική σταθερότητα. Έτσι έχουμε το τρίπτυχο της παράνοιας: Και δεν ξέρουμε τι είναι φιλελευθερισμός, και τον δαιμονοποιούμε, και τον εφαρμόζουμε ή παλεύουμε να τον εφαρμόσουμε.
Αυτή η άγνοια όμως έχει κάποια γελοία πολιτικά αποτελέσματα. Εμπλουτίζει το πολιτικό μας λεξιλόγιο. Την φιλελευθεροποίηση της οικονομίας την βαφτίσαμε πομπωδώς «διαρθρωτικές αλλαγές». Πιθανόν για να μην τρομάζουν οι ψηφοφόροι από τον «επάρατο φιλελευθερισμό». Τη νομισματική σταθερότητα «Μάαστριχτ» και το «Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα», «σοσιαλιστική επιλογή».
Τα σοβαρά πολιτικά αποτελέσματα είναι ότι όλοι ξέρουν ότι πρέπει να (θου Κύριε…) φιλελευθεροποιηθεί η οικονομία -ή στην πολιτική μας αργκό: να υπάρξουν διαρθρωτικές αλλαγές- αλλά κανείς δεν γνωρίζει γιατί. Για τον πολύ κόσμο αυτό μοιάζει σαν μια από τις κατάρες του Φαραώ. Ανεπιθύμητο αλλά ταυτόχρονα αναπόφευκτο. Κάτι σαν το μουρουνέλαιο που έδιναν παλιά στα μικρά παιδιά. Κανείς δεν εξηγεί το βασικό σκεπτικό που υπάρχει πίσω από τις αποκαλούμενες διαρθρωτικές αλλαγές, διότι αυτό το σκεπτικό είναι εξόριστο. Αποτέλεσμα: η συζήτηση γίνεται σε μεταφυσικό επίπεδο. Ο κ. Λαφαζάνης καταγγέλλει μια ιδεολογία που είναι απούσα από το θεωρητικό οικοδόμημα αυτής της κοινωνίας, ο κ. Χριστοδουλάκης την καταγγέλλει εφαρμόζοντάς την κι όλοι εμείς παρακολουθούμε κάποιους να τσακώνονται σε ξένο ιδεολογικό αχυρώνα.
Επειδή όμως όλοι ντρέπονται να εντρυφήσουν στην κακιά ιδεολογία που αρχίζει από «φ» όλοι έχουν δυσκολίες να εφαρμόσουν την πολιτική που προκύπτει από την ιδεολογία «φ». Δεν μπορούν να εξηγήσουν. Γιατί πρέπει να γίνουν λ.χ. αποκρατικοποιήσεις; Επειδή τα κρατικά εργοστάσια απέτυχαν παντού στον κόσμο; «Μα, εμείς οι Έλληνες είμαστε μάγκες», μπορεί να ισχυριστεί κάποιος που δεν διάβασε τον «Δρόμο προς τη Δουλεία» του Χάγιεκ. «Θα κάνουμε την “Ολυμπιακή” κερδοφόρα». Δεν είναι ανοησία! Όταν όλη η συζήτηση γίνεται σε μεταφυσικό επίπεδο κάθε απάντηση θεωρείται λογική.
Στην Ελλάδα -μέχρι και στη ΝΕΤ- έχουμε εξόριστη μια ολόκληρη ιδεολογία. Πρέπει να την φέρουμε στο επίκεντρο. Για λόγους ισορροπίας. Έστω για λόγους πνευματικής άσκησης. Ή έστω για να ξέρουμε τι βρίζει τόσο καιρό ο κ. Κωνσταντόπουλος και δεν μας το εξηγεί…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 18.2.2004
