Δεν υπάρχουν φοβερές συνομωσίες, ούτε περίτεχνες θεωρίες πίσω από το «ναι» ή το «όχι».Υπάρχει μια διαφορετική θεώρηση του κόσμου και των διεθνών σχέσεων. Όλα τ’ άλλα, περί αγρίων και συνομωσιών, είναι προς λαϊκή κατανάλωση κι αύξηση της τηλεθέασης.
Στα Εξάρχεια κυκλοφορεί μια αφίσα ενός από τα πολλά αριστερίστικα γκρουπούσκουλα. «Η ελληνοτουρκική φιλία είναι η συνέχιση του πολέμου στο Ιράκ», αναφέρει με μεγάλα κόκκινα γράμματα. Δεν είναι εξαιρετικά δαιμονική η λογική, πίσω απ’ αυτή την αφίσα; Με ένα σπάρο η αντιδραστική Αριστερά προσπαθεί να πετύχει δύο τρυγόνια: και την ελληνοτουρκική προσέγγιση και τις ΗΠΑ.
Προχθές, σε αγαστή σύμπνοια η βουλευτής του ΚΚΕ, κ. Λιάνα Καννέλη και ο αρχηγός της νεοσύστατης ΔΗΑΝΑ κ. Στέλιος Παπαθεμελής έθεσαν νέες παραμέτρους στο μεγάλο εθνικό ζήτημα της Κύπρου. Πέμπτη βράδυ, στα φιλόξενα για κάθε τεχνούργημα, παραθύρια του «Alpha» (Σ.Σ.: η τηλεθέαση να ‘ναι καλά κι όλα τ’ άλλα έπονται) διατύπωσαν μια περίτεχνη θεωρία συνομωσίας. Υπάρχει, είπαν, μια αμερικανόπνευστη συμφωνία που έχει στόχο όχι τον ελληνισμό, αλλά την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι ΗΠΑ προωθούν δια του σχεδίου Ανάν τη λύση του Κυπριακού, διότι έτσι θα μπει η Τουρκία στην Ευρωπαϊκή Ένωση και μπαίνοντας η Τουρκία στην Ένωση η τελευταία θα διαλυθεί. Για να επιτευχθεί η δια του σχεδίου Ανάν διάλυση έχουν επιστρατευθεί διάφορα «παπαγαλάκια» στην Ελλάδα και διάφοροι «αμερικανόψυχοι» σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο κ. Παπαθεμελής μάλιστα θεώρησε ανδροπρεπή τη στάση του κ. Τάσσου Παπαδόπουλου, υπονοώντας προφανώς ότι η στάση όσων διαφωνούν μαζί του (και με τον κ. Παπαδόπουλο και με τον κ. Παπαθεμελή) είναι επιεικώς «θυληπρεπής». Έτσι για μια ακόμη φορά, δια των ισοπεδωτικών τηλεοπτικών διαύλων, διατυπώθηκε η νέα προσέγγιση των διεθνών σχέσεων, που μπορεί να πάρει το όνομα «η σχολή της βαρβατίλας». Όποιοι συμφωνούν με τον κ. Παπαθεμελή, έχουν ανδροπρεπή στάση. Όσοι διαφωνούν, είναι κάτι σαν την κ. Ντόρα Μπακογιάννη.
Πρέπει, επιτέλους, να σοβαρευτούμε πια σ’ αυτόν τον τόπο. Ζήσαμε πολλά και πληρώσαμε πολλά επειδή ασπαστήκαμε σε «ανδροπρεπείς» θεωρίες σαν κι αυτές που διατυπώθηκαν την Πέμπτη το βράδυ. Δεν υπάρχουν φοβερές συνομωσίες, ούτε περίτεχνες θεωρίες πίσω από το «ναι» ή το «όχι».Υπάρχει μια διαφορετική θεώρηση του κόσμου και των διεθνών σχέσεων. Οι οπαδοί του «όχι» πιστεύουν ότι Έλληνες και Τούρκοι δεν μπορούν ή δεν πρέπει να ζήσουν μαζί. Ότι εσαεί θα τους χωρίζει άβυσσος. Ότι οποιαδήποτε σχήματα τύπου Ανάν δεν πρόκειται ποτέ να γεφυρώσουν τις διαφορές. Ότι πάντα κάποιος εθνοτικά πρέπει να έχει το πάνω χέρι, αλλιώς δεν κάνουμε χωρίο. Η σχολή αυτή που θεωρεί κατά βάση ότι οι ανθρώπινες σχέσεις είναι σχέσεις διαφοράς ισχύος και μόνο έχει αρκετούς οπαδούς. Κάποιους συνειδητοποιημένους και κάποιους όχι. Οι συνειδητοποιημένοι ξεκινούν από τον μεγάλο Φλωρεντινό πολιτειολόγο Νικολό Μακιαβέλι («κάλλιο να σε φοβούνται, παρά να σ’ αγαπούν»), και καταλήγουν στον Κίσιγκερ και την θεωρία του περί ισχύος στην διεθνή πολική σκακιέρα. Οι υπόλοιποι αυτής της σχολής, που δεν έχουν το γνωστικό υπόβαθρο, απλώς φοβούνται. Στην πολύπλοκη σκακιέρα των διεθνών σχέσεων -δεν μπορεί!- κάπου θα μας την έχουν φυλαγμένη.
Οι οπαδοί του «ναι» πιστεύουν στην υπέρβαση. Βλέπουν την ιστορία να κάνει ελικοειδείς κύκλους προς τα βελτίω. Αυτοί οι κύκλοι αρχίζουν δραματικά, γίνονται ήπιοι και τελικά δίνουν την θέση τους σε νέες καταστάσεις. Εκτιμούν ότι όταν δύο λαοί ζουν δίπλα, αναγκαστικά πρέπει να βρουν ένα modus viventi. Η στρατηγική της έντασης κοστίζει και στους μεν και στους δε. Βλέπουν την ιστορία ως οδηγό συμβάντων που πρέπει να αποφύγουμε αντί να επαναλάβουμε.
Αυτές οι δύο θεωρίες αντιπαλεύουν στην Ελλάδα σχετικά με το σχέδιο Ανάν. Όλα τ’ άλλα, περί αγρίων και συνομωσιών, είναι προς λαϊκή κατανάλωση κι αύξηση της τηλεθέασης.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 10.4.2004