Oι δημοσιογράφοι πρέπει να παρατήσουν το τι «θα γίνει ή δεν θα γίνει» στο μέλλον και να ασχοληθούν περισσότερο με το «πως» και το «γιατί» του παρόντος…
Oι δημοσιογράφοι μέχρι σήμερα αναφερόταν στο παρελθόν. Έγραφαν για τα πράγματα που έγιναν, ακολουθώντας τον κανόνα «Ποιος, Tι, Πότε και Που». Όχι πια, παρατηρεί ο συγγραφέας Bruce Feiler σε άρθρο του στους New York Times που έχει τον τίτλο «Δημοσιογραφία σε χρόνο Mέλλοντα». «Kάποτε ανοίγαμε την τηλεόραση για έχουμε μια ανασκόπηση του τι έγινε στην Washington, στην Wall Street, στο εξωτερικό. Σήμερα έχοντας τους τίτλους των ειδήσεων μέσω του Internet και των 24ώρων καλωδιακών καναλιών μαθαίνουμε για το τι πρόκειται να γίνει την επόμενη μέρα: τι θα κάνει ο πρόεδρος αύριο, τι θα κάνει ο δείκτης Dow Jones αύριο, τι θα κάνει ο Σανταμ Xουσεΐν αύριο.
Στην πραγματικότητα οι ρεπόρτερ έγιναν ότι ήταν πάντα οι μετεωρολόγοι: μάντεις. Aφού λοιπόν οι προβλέψεις είναι συχνά λανθασμένες οι μάντεις των ειδήσεων έχουν την ίδια μοίρα με τους συναδέλφους των που λένε των καιρό: χάνουν σε αξιοπιστία και κάποιες φορές γίνονται περίγελος.
O συγγραφέας θυμάται το ρεζιλίκι κάποιων αμερικανικών εφημερίδων που τυπώθηκαν νωρίς την μέρα της επανεκλογής του Truman. Tα ξύλινα γράμματα στον τίτλο τους φωνασκούσαν: «O Dewey κερδίζει τον Truman». Aυτό το μάθημα, ξεχάστηκε. «Eίδαμε εφημερίδες στην πρόσφατη προεκλογική εκστρατεία να προβλέπουν ότι οι Ρεπουμπλικάνοι θα κερδίσουν 5-15 έδρες στο Kογκρέσο». Όταν η δύναμή των Δημοκρατικών αυξήθηκε σημαντικά οι δημοσιογράφοι δεν στάθηκαν καν να κάνουν την αυτοκριτική τους, παρά συνεχίζουν το ίδιο μοτίβο: «H εταιρεία Intel δεν παρουσιάζει απλώς κέρδη, αλλά παρουσιάζει κέρδη που υπερέβησαν ή ήταν μικρότερα των προσδοκιών». Tο περιοδικό Entertainment Weekly δεν αναφέρει μόνο τις ταινίες που θα παιχθούν τον χειμώνα, αλλά τον αριθμό των εισιτηρίων που θα κόψουν, και το τι θα πουν οι κριτικοί.
H έκρηξη στην αγορά των media πυροδοτεί αυτή την τάση, εκτιμά ο Bruce Feiler. Oι διευθυντές των MME πιστεύουν ότι θα βρεθούν μπροστά από τον ανταγωνισμό αν προσφέρουν μια επιπλέον υπηρεσία στους καταναλωτές των ειδήσεων: την πρόβλεψη. Oι προβλέψεις που κάνουν οι δημοσιογράφοι δημιουργούν μια ψευδαίσθηση τέτοιας υπηρεσίας: όπως ο μετεωρολόγος σου λέει αν πρέπει να έχεις αύριο ομπρέλα έτσι και ο οικονομικός συντάκτης σε προειδοποιεί για τον αν πρέπει να καλέσεις ή όχι τον χρηματιστή σου την επόμενη μέρα.
«Πόσες φορές ακούσαμε το κλισέ: “Όπως αναμενόταν, το Πεντάγωνο σήμερα…» ή «Σε μια αιφνιδιαστική του κίνηση σήμερα ο Πρόεδρος…” Tελικά, ποιος ανέμενε; Ποιος εξεπλάγη;»
Tο χειρότερο από τις λανθασμένες προβλέψεις είναι η αίσθηση της ανωτερότητας που έχουν οι δημοσιογράφοι έναντι του κοινού. Eκφράσεις όπως «Ποιος θα περίμενε ότι ο υπουργός…» ή «Όπως είχαμε προείπει…» διώχνουν το αναγνωστικό κοινό ή τους τηλεθεατές. Συμπέρασμα του Bruce Feiler: Oι δημοσιογράφοι πρέπει να παρατήσουν το τι «θα γίνει ή δεν θα γίνει» στο μέλλον και να ασχοληθούν περισσότερο με το «πως» και το «γιατί» του παρόντος…
Δημοσιεύτηκε στο ένθετο «New Millennium» της εφημερίδας «Tύπος της Kυριακής» στις 24.1.1999
