Η πρόβλεψη είναι πολύ δύσκολη. Ειδικά για το μέλλον. Νιλς Μπορ (Δανός Φυσικός)
Το 1972 μια ομάδα οικονομολόγων του ΜΙΤ δημοσίευσαν μια μελέτη υπό τον τίτλο «Τα όρια της Ανάπτυξης» που έκανε πάταγο. Η έκθεση που κατόπιν έγινε βιβλίο (μεταφράστηκε σε 30 γλώσσες και πούλησε άνω των 30 εκατομμυρίων αντιτύπων) προέβλεπε την καταστροφή του πολιτισμένου κόσμου μέχρι το τέλος του 20ου αιώνα. Το καπιταλιστικό μοντέλο ανάπτυξης, ισχυριζόταν οδηγεί σε εξάντληση των φυσικών πόρων. Στην αυγή του 21ου αιώνα ο πληθυσμός της γης θα έφτανε τα 10 δισεκατομμύρια. Μέχρι το 1990 θα είχε εξαντληθεί το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Η μόλυνση του πλανήτη θα αυξανόταν κατά 10 φορές κάτι που θα περιόριζε δραστικά την καλλιεργήσιμη γη με τελικό αποτέλεσμα να μειωθεί η κατά κεφαλή τροφή κατά 15-25%. Όλες αυτές οι ελλείψεις θα δημιουργούσαν περιφερειακές συγκρούσεις που αναγκαστικά θα οδηγούσαν στον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η ομάδα των επιστημόνων, που συνέταξε αυτή τη μελέτη, πήρε το όνομα «Λέσχη της Ρώμης» κι έδειξε να δικαιώνεται με την πετρελαϊκή κρίση του 1973. Μόνο που αυτή η δικαίωση ήταν το έναυσμα για την διάψευση των προβλέψεών της. Αντιμέτωπες οι χώρες με το φάσμα της έλλειψης ανέπτυξαν τρόπους εκμετάλλευσης των υποθαλάσσιων κοιτασμάτων πετρελαίου. Η αύξηση της τιμής του πετρελαίου έκανε εκμεταλλεύσιμα πολλά κοιτάσματα (επίγεια και υποθαλάσσια) και αναπτύχθηκαν τεχνολογίας για εκμετάλλευση εναλλακτικών πηγών ενέργειας.
Κι όμως οι επιστήμονες έκαναν πολύ καλή δουλειά. Πήραν τα δεδομένα της περιόδου, τα έβαλαν σε ένα υπολογιστή και τα προέβαλλαν στο μέλλον. Μόνο ένας παράγων τους ξέφυγε, ο οποίος δεν είναι δυνατόν να αποτυπωθεί στα μαθηματικά μοντέλα: η ανθρώπινη επινοητικότητα. Η ίδιες οι ελλείψεις πυροδοτούν την διαδικασία εξέλιξης και την υποκατάσταση κάποιων πόρων που εκλείπουν με εναλλακτικές λύσεις.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 25.2.2004
